Shkruan: Kastriot Dervishi

Si përndiqeshin kosovarët e etiketuar si reaksionar

Divizioni i 5-të merrej me arrestimet e elementit nacionalist shqiptar, duke kryer kësisoj ekspedita policore nënshtrimi. Nuk kishte këmbë nazisti në Kosovë e treva. Luftohej vetëm kundër shqiptarëve. Shiheni telegramin e mëposhtëm. Shefi i komunistëve të Tiranës kërkon të dijë të dhëna nga operacionet policiore që zhvilloheshin kundër shqiptarëve në trevat shqiptare në Jugosllavi. Paralelisht kryhej mobilizimi me forcë e shqiptarëve (që arratiseshin më pas).

***

7 prilli 1939, fashizmi dhe komunistët

Më 7 prill 1939 Italia fashiste pushtoi Mbretërinë Shqiptare. Më 8-12 prill 1939 në rolin e një qeverie, funksionoi një organ ekzekutiv i drejtuar nga Xhafer Ypi. Ky organ, nuk nxori shumë vendime, por ama ato që nxori ishin të rëndësishme. Nuk po u bëj të ditur vendimet nr.1, 2, 3, por vendimin nr.4, i cili lironte nga përgjegjësia gjithë bolshevikët e dënuar në shkurt 1939 dhe atë çast të arratisur në drejtime të paditura. Regjimi fashist që po vendosej nuk kishte gjë me komunistët. Dhe koha provoi se shumë komunistë do ta tregonin me vepra dashurinë për fashizmin.

***

Rruga e brigadës së 5-të

Kjo hartë tregon udhëtimin e brigadës së 5-të komuniste nga janari 1944 e deri në mars 1946. Kalimi dhe qëndrimi në trojet shqiptare është bërë në kohën kur nuk ka pasur ushtri pushtuese naziste atje. Brigada i shërbeu vetëm vendosjes së pushtetit jugosllav dhe kreu operacione me karakter policor kundër popullsisë shqiptare atje.
(Harta është bërë nga drejtuesit e brigadës)

***

Partizanet dhe partizanët në Kërçovë.

Disa muaj pasi kishte mbaruar lufta, këto trupa që shikoni në foto, e që i përkisnin brigadës së 5-të komuniste, i shërbenin vendosjes së pushtetit jugosllav në trojet shqiptare. Fotoja e burrave partizanë është në Kërçovë. Fotoja e grave partizane është gjendur me të njëjtin grup dokumentesh me fotot e brigadës në Maqedoni, por nuk ka shënime ku është saktësisht.